Zamieszkanie byłych małżonków we wspólnym mieszkaniu po rozwodzie
W sprawie rozwodowej Sąd jest zobligowany orzec w wyroku o sposobie korzystania z mieszkania stron, jeżeli nadal zamieszkują razem Art. 58 § 2 KRiO reguluje tą materię w sposób następujący:
„Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.”
Jak określić sposób orzekania o sposobie korzystania z ze wspólnego mieszkania stron?
Sposób korzystania z mieszkania stron najczęściej przebiega w ten sposób, że Sąd dzieli nieruchomość między małżonków po wstępnym wysłuchaniu preferencji stron dotyczących sposobu korzystania z mieszkania, biorąc pod uwagę przebieg dotychczasowego sposobu korzystania z mieszkania, informacji o ilości jego pomieszczeń; tytułu prawnego a także ilość osób zamieszkujących w nim osób fizycznych.
W wyroku rozwodowym sąd orzeka o tym więc – kto, w jakim zakresie oraz z jakich pomieszczeń korzysta wyłącznie bądź wspólnie z drugim małżonkiem.
Na przykład:
Matka z małoletnimi dziećmi zajmuje 2 większe pokoje, a ojciec zajmuje mniejszy pokój
(oczywiście ilość pokoi zależy od metrażu mieszkania).
Natomiast części wspólne takie jak: kuchnia, korytarz i łazienka pozostają przez małżonków do wspólnego użytkowania. Tym samym do czasu podziału majątku bądź eksmisji jednego z małżonków każdy z byłych małżonków może samodzielnie korzystać z przydzielonej mu części mieszkania.
Podział majątku wspólnego a orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
Co istotne, wyroku rozwodowego zawierającego orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania nie można utożsamiać w tym względzie z orzeczeniem o podział majątku po rozwodzie. Orzeczenie zawarte w wyroku rozwodowym o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania nie definiuje bowiem, czyją własnością jest mieszkanie a tylko i wyłącznie to, w jaki sposób należy z niego korzystać.
Sytuacje, gdy Sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania?
Sąd zaniecha orzekania o sposobie korzystania z mieszkania stron gdy:
- każde z małżonków nie wyraża woli orzekania w tym zakresie, np. gdy strony wspólnie uzgodniły w jaki sposób będą korzystać zamieszkania, bądź gdy warunki mieszkalne (np. zbyt mały metraż mieszkania, układ pokoi) są takie, że orzeczenie w tym względzie jest bezprzedmiotowe.
- separacja faktyczna małżonków – małżonkowie długo przed orzeczeniem rozwodu nie zamieszkują razem,
W szczególnych wypadkach Sąd zaniecha orzekania o sposobie korzystania ze wspólnego zamieszkania, natomiast orzeknie eksmisje jednego z małżonków. Ma to najczęściej miejsce w sytuacji , gdy jeden z małżonków swoim nagannym zachowaniem uniemożliwia swobodne korzystanie z mieszkania drugiego małżonka bądź innych domowników. Np. gdy jeden z małżonków nadużywa narkotyków, alkoholu bądź stosuje wobec małżonka lub innych domowników. Sąd przy takich przypadkach zawsze kieruje się dobrem rodziny.
Do eksmisji małżonka natomiast nie dojdzie, gdy mieszkanie jest wyłączną jego własnością, tj. gdy wchodzi w skład jego majątku osobistego. Prawo własności objęte jest bowiem szczególną ochroną w polskim systemie prawnym.
W razie dalszych pytań zapraszam do mojej kancelarii. Jako adwokat z Wrocławia specjalizujący się w sprawach rozwodowych, chętnie rozwieje Państwa wątpliwości.
Adwokat Joanna Żabińska